Από την έναρξη της εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία , και ακόμη και πριν, κυκλοφορούσαν ιστορίες που ισχυρίζονταν ότι πολλοί Ουκρανοί ήταν οπαδοί του ναζισμού. Σε γνωστά κανάλια προπαγάνδας όπως η γερμανόφωνη ομάδα Telegram “Neues aus Russland” (“Ειδήσεις από τη Ρωσία”), που διευθύνεται από τη φερόμενη ως ανεξάρτητη δημοσιογράφο Alina Lipp, οι ισχυρισμοί σχετικά με τους “Ουκρανούς Ναζί” είναι διάχυτοι. Τέτοιες αναρτήσεις έχουν επιρροή — μόνο το κανάλι του Lipp έχει περισσότερους από 183.000 συνδρομητές.
Μια απλή αναζήτηση στο κανάλι δείχνει ότι η λέξη “Ναζί” εμφανίζεται 285 φορές, “Εθνικοσοσιαλισμός” 22 φορές και “Σβάστικα” 17 φορές (από τις 25 Νοεμβρίου).
Αλλά γιατί υπάρχει αυτή η αφήγηση για τους Ουκρανούς Ναζί; Και τι γίνεται με τα υποτιθέμενα στοιχεία που διαδίδονται από φιλορώσους λογαριασμούς στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης;
Η Deuche Welle πραγματοποίησε έρευνα δίνοντας εξηγήσεις…
Θεωρία Νο.1: Ένα βίντεο σε ένα tweet που φέρεται να προέρχεται από τον αραβικό τηλεοπτικό σταθμό ειδήσεων Al Jazeera ανέφερε ότι τρεις μεθυσμένοι Ουκρανοί διέδωσαν ναζιστικά σύμβολα στο Παγκόσμιο Κύπελλο ποδοσφαίρου στο Κατάρ .
Τι προέκυψε από τον έλεγχο των στοιχείων: Ψευδές
Ο Ρώσος δημοσιογράφος και προπαγανδιστής Vladimir Solovyov έδειξε επίσης αυτό το βίντεο στο κανάλι του στο Telegram, όπου το είδαν σχεδόν 400.000 φορές έως τις 25 Νοεμβρίου. Στο Al Jazeera, το βίντεο αναφέρει πώς τρεις Ουκρανοί ζωγράφισαν ένα μουστάκι του Χίτλερ σε ένα γκράφιτι εικόνα της μασκότ του Παγκοσμίου Κυπέλλου FIFA και δίπλα έγραψαν και ένα ναζιστικό σύνθημα. Το βίντεο ισχυρίζεται επίσης ότι οι τρεις Ουκρανοί είχαν καταστρέψει 10 αφίσες κοντά στο στάδιο Al Bayt και ότι στη συνέχεια συνελήφθησαν χωρίς διαμαρτυρία.
Το βίντεο και οι ισχυρισμοί του είναι ψεύτικοι, όπως έδειξε η έρευνα και το ίδιο συμπέρασμα προέκυψε και από τον έλεγχο που πραγματοποίησε το Al Jazeera στον δικό του έλεγχο .
Στο κλιπ, μπορεί κανείς να δει το λογότυπο του Al Jazeera και τις γραμματοσειρές που μοιάζουν πολύ με τα αυθεντικά βίντεο του ραδιοτηλεοπτικού φορέα (εδώ ένα παράδειγμα ). Το ίδιο το βίντεο δεν δείχνει τους τρεις συγκεκριμένους φερόμενους Ουκρανούς οπαδούς, αλλά μόνο γενικές εικόνες Ουκρανών οπαδών.
Αν και αυτή είναι μια συνηθισμένη διαδικασία στη δημοσιογραφία, είναι ενδιαφέρον ότι δεν δίνονται πιο συγκεκριμένες λεπτομέρειες για τους άνδρες — κάτι που αποτελεί λόγο υποψίας, καθώς σε άνδρες ηλικίας μεταξύ 18 και 60 ετών δεν επιτρέπεται να φύγουν από την Ουκρανία από τότε που ανακοινώθηκε η κινητοποίηση εκεί. Επιπλέον, η ουκρανική ομάδα δεν προκρίθηκε καν στο Παγκόσμιο Κύπελλο .
Είναι επίσης εντυπωσιακό ότι το όνομα του σταδίου Al Bayt γράφτηκε λανθασμένα ως El Beit. Ούτε υπάρχουν φωτογραφίες από τις υποτιθέμενες κατεστραμμένες αφίσες για να φαίνονται. Προβάλλεται επίσης μια σκηνή στην οποία φέρεται να συλλαμβάνονται οι Ουκρανοί οπαδοί — αλλά τα ρούχα που φοράει η αστυνομία δεν είναι αυτά που χρησιμοποιούν το προσωπικό ασφαλείας που βρίσκονταν στο Παγκόσμιο Κύπελλο, σύμφωνα με το Υπουργείο Εσωτερικών του Κατάρ .
Εάν το έμβλημα που φαίνεται στο χέρι ενός από τους φερόμενους αξιωματικούς υποβληθεί σε αναζήτηση εικόνας , οδηγεί σε διάφορους ιστότοπους που υποδεικνύουν ότι πρόκειται για στρατιωτικό σήμα, αν και δεν είναι σαφές από ποια χώρα.
Συμπερασματικά, το βίντεο εξετάστηκε από διάφορους ελεγκτές δεδομένων και είναι ψεύτικο. Το Al Jazeera, ο φερόμενος ως εμπνευστής, επιβεβαίωσε επίσης ότι είναι πλαστό.
Θεωρία Νο. 2: «Μερικοί Ουκρανοί μαχητές φορούν το σύνθημα «Jedem das Seine» [«ο καθένας τον δικό του» — ένα σύνθημα γραμμένο στην κεντρική πύλη του στρατοπέδου συγκέντρωσης Buchenwald] ως ένδειξη της δέσμευσής τους στο νέο Ναζισμό», γράφει η προαναφερθείσα Alina Lipp στο κανάλι της στο Telegram, δημοσιεύοντας μια φωτογραφία.
Τι προέκυψε μετά τον έλεγχο: Ψευδές
Η φωτογραφία έχει σαφώς παραποιηθεί, όπως δείχνει η έρευνα. Το σύνθημα τοποθετήθηκε στο κράνος του στρατιώτη χρησιμοποιώντας λογισμικό επεξεργασίας εικόνας, ενώ έχει αλλαχτεί ο κατοπτρισμός της εικόνας (αντιστράφηκε προς την αντίθετη κατεύθυνση)
Οι άνδρες της φωτογραφίας δεν είναι επίσης άγνωστοι αντιθέτως είναι διάσημοι, συγκεκριμένα είναι από το ουκρανικό συγκρότημα Antytila , το οποίο πλέον όχι μόνο τραγουδάει, αλλά βοηθά και στην υπεράσπιση της Ουκρανίας ενάντια στη ρωσική εισβολή. Το συγκρότημα έγινε γνωστό διεθνώς όταν ηχογράφησε ένα remix του τραγουδιού «2Step» με τον μουσικό Ed Sheeran. Διεθνή μέσα ενημέρωσης όπως η Washington Post χρησιμοποίησαν τη φωτογραφία, που δείχνει τα μέλη του συγκροτήματος με στολές στρατιωτών, ως χαρακτηριστική εικόνα.
Θεωρία Νο. 3: Σε ένα ουκρανικό εμπορικό κέντρο, υπάρχει μια σκάλα με μια μεγάλη σβάστικα πάνω της — αυτό υπονοείται από ένα βίντεο που διαδίδεται από αυτόν τον χρήστη του Twitter , μεταξύ άλλων.
Τι προέκυψε από τον έλεγχο των στοιχείων: Παραπλανητικές Πληροφορίες
Το βίντεο, το οποίο έχει κοινοποιηθεί στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, και δείχνει μια τεράστια σβάστικα LED να λάμπει σε μια σκάλα, με μια μεγάλη κόκκινη καρδιά πιο πάνω, σε ένα εμπορικό κέντρο που ονομάζεται Gorodok στο Κίεβο.
Το βίντεο είναι όντως αυθεντικό — αλλά παραπλανητικό. Σύμφωνα με δήλωση του εμπορικού κέντρου που δημοσιεύτηκε τρεις ημέρες αργότερα στο Facebook, το περιστατικό συνέβη στις 16 Φεβρουαρίου 2019, γύρω στη 1:30 μ.μ., όπου σύμφωνα με την διοίκηση του εμπορικού κέντρου χάκερ φέρονται να είναι οι υπεύθυνοι για τη σβάστικα LED. Συγκεκριμένα, σε δήλωση ανέφεραν ότι ένας φρουρός ασφαλείας ενημέρωσε το διευθυντικό προσωπικό μόλις παρατήρησε το ναζιστικό σύμβολο στη φωτισμένη σκάλα, με το εμπορικό κέντρο να κλείνει αμέσως τον φωτισμό.
Η υπόθεση αναφέρθηκε στις ανακριτικές αρχές . Στις 29 Ιουλίου 2019, η εισαγγελία του Κιέβου ανέφερε σε δήλωση τύπου ότι ένας 17χρονος είχε πρόσβαση στο σύστημα υπολογιστή με το λογισμικό TeamViewer. Το λογότυπο του λογισμικού φαίνεται στο βίντεο επίσης.
Σύμφωνα με τον εισαγγελέα, ο νεαρός εκμεταλλεύτηκε ένα κενό ασφαλείας και μπορέσε να εισάγει τη σβάστικα.
Εν κατακλείδι, ενώ είναι αλήθεια ότι μια σβάστικα εμφανίστηκε για λίγα λεπτά σε εμπορικό κέντρο στο Κίεβο, δεν ήταν σκόπιμη. Ήταν αποτέλεσμα επίθεσης hacking, και όχι μόνιμης εγκατάστασης LED.
Το αφήγημα του Πούτιν για τους «Ουκρανούς Ναζί»
Γεγονός λοιπόν είναι ότι πολλοί από τους ισχυρισμούς για υποτιθέμενους «Ουκρανούς Ναζί» είναι επινοημένοι ή παραπλανητικοί. Αλλά η αφήγηση επιμένει επειδή ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν και οι Ρώσοι προπαγανδιστές διαδίδουν συνεχώς ψευδείς πληροφορίες.
Ακόμη και στην ομιλία του λίγο πριν η Ρωσία ξεκινήσει την εισβολή της στην Ουκρανία στα τέλη Φεβρουαρίου, ο Πούτιν μίλησε ότι η Ρωσία έπρεπε να «αποζητήσει» την Ουκρανία. Η λεγόμενη αποναζοποίηση είναι ένας ιστορικός όρος που έχει να κάνει με την πολιτική των νικητριών συμμαχικών δυνάμεων απέναντι στη ναζιστική Γερμανία μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Ήθελαν να απαλλάξουν τη χώρα από τις ναζιστικές επιρροές και να απομακρύνουν από τα αξιώματά τους όσους συνδέονται με την ιδεολογία.
Αλλά η σύγκριση με την Ουκρανία είναι αβάσιμη, και σχετικά με αυτό ο Andreas Umland, που είναι αναλυτής στο Κέντρο Ανατολικοευρωπαϊκών Σπουδών της Στοκχόλμης δήλωσε. «Ο πρόεδρος της Ουκρανίας είναι ένας Ρωσόφωνος Εβραίος, ο οποίος κέρδισε τις τελευταίες προεδρικές εκλογές έναντι ενός μη Εβραίου Ουκρανού υποψηφίου με τεράστια διαφορά», προσθέτοντας ότι η συζήτηση για ναζισμό στην Ουκρανία ήταν εντελώς αβάσιμη.
Ο Umland είπε ότι παρόλο που υπήρχαν δεξιές εξτρεμιστικές ομάδες στην Ουκρανία, ήταν σχετικά αδύναμες σε σύγκριση με πολλές ευρωπαϊκές χώρες. «Είχαμε ένα μέτωπο ενότητας όλων των δεξιών ριζοσπαστικών κομμάτων στις τελευταίες κοινοβουλευτικές εκλογές [της ΕΕ] το 2019 και αυτό το μέτωπο ενότητας έλαβε 2,15%».
Τι ισχύει για το τάγμα Azov;
Υπήρξε επίσης κριτική στα μέλη της δεξιάς ουκρανικής πολιτοφυλακής που πολεμούσαν ενάντια στους αυτονομιστές στην ανατολική Ουκρανία νωρίτερα αυτό το έτος, το τάγμα Azov. Ο Umland είπε ότι αν και ιδρύθηκε από μια δεξιά εξτρεμιστική ομάδα, ενσωματώθηκε στις δυνάμεις του Υπουργείου Εσωτερικών, της Εθνικής Φρουράς, το φθινόπωρο του 2014.
Μετά από αυτό, είπε, υπήρξε διαχωρισμός του κινήματος και του συντάγματος, με το δεύτερο να εξακολουθεί να χρησιμοποιεί τα σύμβολα του πρώτου, αλλά να μην ταξινομείται πλέον ως μέρος της δεξιάς εξτρεμιστικής σκηνής. Κατά τη διάρκεια των μαθημάτων στρατιωτικής εκπαίδευσης, εξτρεμιστές στρατιώτες είχαν έρθει στο φως μερικές φορές, είπε, αλλά στη συνέχεια «αποκαλύφθηκαν και είχαν χαρακτηριστεί ως σκάνδαλο».
